Zwyrodnienie kręgosłupa

Artroza jest najczęstszą, niezapalną, postępującą wraz z wiekiem, nieodwracalną chorobą narządu ruchu. Może przebiegać w pełni bezobjawowo lub prowadzić do powstania bólu i zaburzeń funkcji, obniżających w dużym stopniu aktywność fizyczną. Badania donoszą, iż na przykład w Stanach Zjednoczonych, na różne odmiany artrozy cierpi około 80% ludności po 55 roku życia. Szacuje się natomiast, że ta liczba stale będzie rosnąć. W Europie zmiany degeneracyjne dotyczą około 20% całej populacji, w Polsce łącznie około 8 milionów osób. Jest to proces nasilania się destrukcyjnych zmian w obrębie chrząstki stawowej, jej zaniku i przez to powstawania wtórnych deformacji w warstwie podchrzęstnej kości. Zaburzona zostaje równowaga pomiędzy regeneracją oraz degradacją chrząstki pokrywającej. Dochodzi do zwłóknień torebek stawowych, powstania specyficznych wyrośli kostnych – osteofitów, torbieli kostnych oraz ubytków chrząstki szklistej. Zmiany te można stwierdzić za pomocą badań obrazowych, na przykład RTG lub MR. Obecnie panuje pogląd, iż etiologia choroby zwyrodnieniowej jest wieloczynnikowa, z ewentualną przewagą jednych czynników nad innymi. Spondyloartroza u osób starszych jest wynikiem zużywania się struktur, które w ciągu życia poddawane znacznym obciążeniom utraciły swój naturalny, niski współczynnik tarcia. U młodszych osób natomiast, odpowiedzialne za przedwczesne niszczenie chrząstki stawowej i pozostałych tkanek są wady wrodzone kręgosłupa, urazy, wady postawy ciała, zapalenia kręgów, zmiany strukturalne w obrębie stawów kręgosłupa, tj. krążków międzykręgowych. Uważa się, że istnieją również inne czynniki mające niewątpliwy wpływ na powstawanie zmian zwyrodnieniowych. Zalicza się tu zaburzenia hormonalne, niedobory witamin, choroby reumatyczne, infekcyjne i nieinfekcyjne stany zapalne, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, przewlekłe zatrucia zaburzające mechanizmy regulujące procesy odnowy w komórce. Przypuszcza się, że ekstremalne i długotrwale działające bodźce termiczne, duże różnice ciśnień oraz przebywanie przez dłuższy czas w stanie nieważkości doprowadza do zakłócenia fizjologicznych procesów biologicznych organizmu, które pośrednio przyczyniają się do powstawania zmian zwyrodnieniowych. Artroza może dotyczyć trzonów kręgów, wyrostków kolczystych kręgów, krążków i stawów międzykręgowych. Objawia się zwiększoną syntezą tkanki kostnej, co w miarę nasilania się procesów, czyni kość sztywniejszą, mniej podatną na mikrouszkodzenia. W błonie maziowej dochodzi do zmian proliferacyjnych oraz łagodnego stanu zapalnego. Kręgosłup traci swoje zdolności amortyzacyjne, więzadła ulegają poluzowaniu i osłabieniu. Więzadło podłużne przednie oraz więzadła żółte stają się wyraźnie przerośnięte i pogrubione. Konsekwencją tego jest powstanie niewydolności statyczno-dynamicznej kręgosłupa. Zwyrodnienia w stawach międzykręgowych oraz w trzonach kręgów w miejscu przyczepów więzadeł nie wywołują zazwyczaj żadnych dolegliwości bólowych.