Leczenie przyczynowe artrozy kręgosłupa to wyzwanie współczesnej medycyny. Łagodzi się objawy choroby, ograniczając przy tym czynniki ryzyka takie jak nadwaga, przeciążenia narządu ruchu powstające podczas wykonywania czynności codziennych i zawodowych. Postępowanie terapeutyczne opiera się głównie na dwóch podstawowych formach leczenia spondyloatrozy – nieoperacyjnych i operacyjnych. Nieoperacyjne metody leczenia mają za zadanie utrzymać odpowiedni zakres ruchu oraz siłę mięśniową w okolicy zajętych stawów, uśmierzać uciążliwy ból. W rezultacie dochodzi do zwiększenia funkcji układu ruchu człowieka. Efekty te uzyskiwane są poprzez właściwie dostosowaną farmakoterapię, bio-ortopedię oraz indywidualnie do potrzeb dobraną i prowadzoną fizjoterapię.
W skład stosowanych metod fizjoterapeutycznych wchodzą zabiegi z fizykoterapii, kinezyterapii, terapii manualnej oraz masażu leczniczego. Z fizykoterapii wykorzystuje się zabiegi laserowe (promieniowaniem podczerwonym o mocy szczytowej 10 W), wodne (kąpiele elektryczno-wodne 4-komorowe oraz całkowite), elektryczne (prądy Träberta, jontoforeza), termiczne (miejscowe okłady borowinowe), krioterapii miejscowej, ultradźwięków (800-100 kHz), fali uderzeniowej i akupunktury. Zabiegi fizykoterapeutyczne powinny być odpowiednio i indywidualnie ze sobą zestawiane, tak by przyniosły jak najbardziej pożądany efekt leczniczy. W kinezyterapii stosowane są wszelkiego rodzaju ćwiczenia rozluźniające przykurczone tkanki miękkie oraz wzmacniające osłabione mięśnie, ćwiczenia izometryczne. Masaż leczniczy uznawany jest jako przygotowanie pacjenta do gimnastyki leczniczej – kinezyterapii. Zabiegi terapii manualnej doprowadzają w skuteczny sposób do zmniejszania bólu oraz stanu zapalnego, poprzez aktywowanie, przyśpieszanie procesów samoleczenia organizmu i regeneracji. Z pomocą terapii manualnej przywraca się fizjologiczne napięcie tkanek miękkich, odtwarza prawidłowe zakresy ruchów w stawach. Wszystkie wspomniane zabiegi wspomagane środkami przeciwbólowymi mają poprawiać ogólne samopoczucie a także podnosić jakość życia chorych.
Istotną kwestią w usprawnianiu pacjentów z zespołami bólowymi kręgosłupa jest stopień zaawansowania choroby, ogólna kondycja zdrowotna oraz rozpoznanie okresu chorobowego, czy jest to stan ostry lub przewlekły.
dr n. o zdr. Paweł Sip
Bibliografia
- Baker B., Reisky P.: Bóle i choroby kręgosłupa. Amber Warszawa 2001.
- Bolanowski J., Wrzosek Z.: Choroby reumatyczne. AWF Wrocław 2007.
- Dziak A., Tayara S.: Bóle krzyża. Kasper Kraków 1997.
- Fulle S., Protasi F., Di Tano G. i wsp.: The contribution of reactive oxygen
- species to sarcopenia and muscle ageing. Exp. Gerontol. 2004; 39: 17-24.
- Kasprzak W., Mika T.: Fizykoterapia. PZWL Warszawa 2006.
- Kramer J.: Ortopedia. Springer PWN, Warszawa 1997.
- Nowakowski A i wsp.: Leczenie nieoperacyjne chorych z bólem kręgosłupa
- szyjnego – algorytm postępowania. Chirurgia Narządu Ruchu 2001; 1: 91-98.
- Rakowski A.: Kręgosłup w stresie. GWP Gdańsk 2005.